Transport in een plant
Transport in planten
Verdieping
Hout- en bastvaten
Voor het transport van stoffen gebruikt een plant vaatbundels.
Een vaatbundel bestaat uit een houtvat en een bastvat.
De houtvaten liggen aan de bovenkant van een blad, de bastvaten liggen aan de onderkant.
Dwarsdoorsnede van een blad
Dwarsdoorsnede van een stengel
H = Houtvaten
B = Bastvaten
Wanneer we bij een plant naar een doorsnede van de stengel kijken, kunnen we zien dat de vaatbundels in een cirkel liggen met aan de buitenkant de bastvaten en aan de binnenkant de houtvaten.
De houtvaten liggen aan de binnenkant van de stengel. In deze houtvaten gaat de sapstroom van de wortels omhoog naar alle delen van de plant.
De bastvaten zitten aan de buitenkant van de stengel. In de bastvaten gaat de sapstroom vanaf de bladeren naar alle delen van de plant, zoals de wortels.
Ligging hout- en bastvaten in een plant
Huidmondjes
Voor de fotosynthese heeft de plant koolstofdioxide nodig. Dit komt de plant binnen via de huidmondjes. Voor de dissimilatie is zuurstof nodig. Deze zuurstof levert de plant zelf aan d.m.v. de fotosynthese. Is er zuurstof over, dan verlaat dit de plant via de huidmondjes.
In het donker kan er geen fotosynthese plaatsvinden. in de plant vindt dan alleen nog maar dissimilatie plaats. Hierbij ontstaat koolstofdioxide, dat de plant via de huidmondjes verlaat.
Via de huidmondjes vindt dus de uitwisseling van gassen met de omgeving plaats.
Huidmondjes
Een huidmondje bestaat uit twee sluitcellen.
Bij voldoende zonlicht en vocht, nemen de sluitcellen door actief transport ionen op. Daardoor stijgt de osmotische waarde in de sluitcellen en trekken ze, via osmose, water aan. De sluitcellen zwellen op (= turgor). Omdat de sluitcellen ongelijk verdikte wanden hebben, krijgen ze een banaanachtige vorm. Daardoor wordt de spleet tussen deze cellen groter; het huidmondje gaat open.
Door verdamping verliezen de sluitcellen water en worden ze slap; het huidmondje gaat dicht.
Huidmondje bevinden zich aan de onderkant van een blad. Via de huidmondjes verdampt water. Daarom bevatten planten die in een droge omgeving groeien, minder huidmondjes dan planten die in een vochtig klimaat groeien.
Gaswisseling in een blad
